Η Εθνική, το πιάνο και ο κόσμος
Παραθέτουμε σήμερα το 3ο και τελευταίο μέρος της συνέντευξης με το Νίκο Ζήση, η οποία (θυμίζουμε) είχε παραχωρηθεί κατά τη διάρκεια της βραχύβιας παρουσίας της ΑΕΚ στα Ιωάννινα.
-Το ενδεχόμενο να τελειώσεις την καριέρα σου χωρίς να σε δει ο κόσμος της ΑΕΚ, το έχεις σκεφτεί; Σε είδε ελάχιστα μέσα στην προηγούμενη χρονιά. Είναι λίγο άδικο και για σένα και για τον κόσμο…
«Το έχω σκεφτεί. Όχι για μένα μόνο. Για όλη την ομάδα είναι άδικο. Θέλουμε τον κόσμο σε γεμάτο γήπεδο, να έρθει να στηρίξει και να πάμε καλά, και να αποθεώσει την ομάδα. Εγώ δεν θα ξεχάσω τους πενήντα οπαδούς της ΑΕΚ στον Τελικό Κυπέλλου στο Ηράκλειο και τις αντιδράσεις τους. Ξέρεις, δεν ήταν εύκολο να παίξω τριανταέξι-τριανταεπτά λεπτά, και χωρίς τον Κιθ (Λάνγκφορντ). Προσπάθησα πάρα πολύ. Και το χάρηκα. Και το πανηγύρισα μαζί τους».
-Κίνητρο υπάρχει και για άλλες χαρές.
«Το κλαμπ έχει δημιουργήσει αυτή τη δυναμική. Και με το ρόστερ, που έχει. Έχουμε στόχους μπροστά. Υπάρχουν ευκαιρίες, που πρέπει να πιάσουμε, και ειδικά εγώ, που είμαι προς τη δύση της καριέρας μου. Αν δεν είχε αυτή τη δυναμική η ομάδα ίσως να είχα σκεφτεί διαφορετικά μέσα στην καραντίνα. Η ομάδα έχει ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει. Μακάρι όπως είπαμε να έχουμε τον κόσμο. Εγώ συγκινήθηκα σε διάφορες καταστάσεις με τον κόσμο μας. Ειδικά στα σόσιαλ μίντια, που είναι βέβαια κάτι πολύ πιο απρόσωπο, κακά τα ψέματα, για ένα 48ωρο πριν έρθω Ελλάδα, δεν το έχω ξαναζήσει αυτό με τα μηνύματα. Και μετά, ακόμη και στην Κρήτη αυτό, που ζήσαμε. Δυστυχώς, όλο αυτό διακόπηκε βίαια. Είναι κρίμα. Υπάρχει τώρα αυτή η αβεβαιότητα…»
-Στο ΝΒΑ τι ομάδα υποστηρίζεις;
«Ειλικρινά, δεν μπορώ να πω, ότι είμαι μία ομάδα. Βλέπω πολύ ΝΒΑ βέβαια».
-Βλέπεις λίγο παραπάνω Μιλγουόκι Μπακς;
«Ναι. Αφού παίζει ο Γιάννης, θέλω να κερδίζει το Μιλγουόκι. Έχουμε το δικό μας παιδί εκεί».
-Εμείς οι παλαιότεροι, βρε παιδί μου, ήμασταν Λέικερς λόγω Μάτζικ. Καταλαβαίνεις…
«Εντάξει. Ως παιδί, ήμουν Σικάγο Μπουλς εγώ λόγω Τζόρνταν. Την εποχή, που πήρε τα έξι πρωταθλήματα. Ως επαγγελματίας μετά δεν είχα κάποια προτίμηση. Λόγω Γιάννη όμως, λέω, μακάρι οι Μπακς να πάρουν το Πρωτάθλημα».
-Υπήρξε προπονητής στον οποίο οφείλεις;
«Είναι πολλοί… Καταρχήν είναι ο Φώτης Κατσικάρης. Είναι ο πρώτος άνθρωπος, που με είδε και ήρθα στην ΑΕΚ. Με είχε δει στην Κατερίνη, στα προκριματικά του Πανευρωπαϊκού Παίδων, το 1999. ‘Ημουν δεκαπέντε ετών τότε. Η δουλειά, που κάναμε τότε με τον Φώτη, που ήταν βοηθός του Ντούντα, και μετά του Ντράγκαν (Σάκοτα), κι αργότερα ως πρώτος προπονητής στην ΑΕΚ, ήταν καθοριστική. Γενικά, όμως, πήρα πάρα πολλά από πολλούς προπονητές. Είχα την τύχη να δουλέψω με τους «τοπ». Αποκομίζεις πολλά πράγματα, όχι μόνο «κάνε ντρίμπλα εδώ, κάνε ντρίμπλα εκεί». Η διαφορά του μεγάλου προπονητή από τους άλλους είναι το πώς καταφέρνει να σε χαλυβδώνει ως χαρακτήρα και το πόσο δυνατός πνευματικά πρέπει να ΄σαι, αν θέλεις να είσαι στο «τοπ» επίπεδο».
-Υπάρχει προπονητής, που θα ήθελες να δουλέψεις μαζί του, αλλά δεν πρόλαβες;
«Όταν σκέφτομαι με ποιους συνεργάστηκα… Όχι… Όπως είπα, πήρα πολλά από πολλούς. Ακόμη κι από κάποιους, με τους οποίους ήταν πιο δύσκολη η συνεργασία. Και το καταλαβαίνεις αυτό όταν ωριμάζεις. ‘Ετσι και με τον Έτορε Μεσίνα στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Υπήρξαν στιγμές, που δεν ήταν εύκολες. Με βοήθησε όμως όλη εκείνη η διαδικασία. Τότε ήμουν 24 στα 26. Εκείνο το «σχολείο» με βοήθησε πάρα πάρα πολύ».
-Όσο σκεφτόμαστε την τηλεοπτική «παρότρυνση» του εξαιρετικού συναδέλφου Βασίλη Σκουντή, «βάλ’ το αγόρι μου», στην «επική» αναμέτρηση Ελλάδας-Γαλλίας, τόσο σκεφτόμαστε, ότι ίσως αδικήθηκες εσύ, καθώς θα μπορούσε να είχε προηγηθεί η ατάκα «δώσ’ την αγόρι μου»… στον Διαμαντίδη και να μείνει κι αυτή στην ιστορία…
«Δεν ισχύει αυτό…»
-Μα, έκανες «όλη τη δουλειά», κατά την έκφραση. Ο τότε ομοσπονδιακός έχει κάνει ολόκληρη ανάλυση για τη σημασία της πάσας…
«Δεν έκανα όλη τη δουλειά. Μου είχε πει ο κόουτς, ο Γιαννάκης, «Νίκο, πάρε τη μπάλα». Το έχω ξαναπεί. Ο Ντιο έπαιξε μία άμυνα, ως πανέξυπνος παίκτης, που είναι. Αν αποφάσιζα εκεί να σουτάρω, θα είχα 20 έως 30% πιθανότητες, γιατί με έστειλε στο αδύναμο χέρι, στο αριστερό. Και θα έκανα και δίποντο και θα πηγαίναμε στην παράταση. Βγήκε μέσα στην αναμπουμπούλα της φάσης. Δεν ήταν καν από τάιμ άουτ. Εγώ σταματώντας εκεί, πήρα ρίσκο για λίγο. Διότι μπορεί να αναγκαστείς να κάνεις ένα σουτ της κακιάς ώρας. Ο Δημήτρης κινήθηκε. Και όπως είπε και εκείνος, γιατί είναι πολύ καλό παιδί. Εκείνη τη στιγμή είναι πολύ εύκολο το σουτ. Παίρνεις τη μπάλα και πρέπει να σουτάρεις. Δεν έχεις να σκεφτείς κάτι».
-Ήταν εκείνο το πιο καθοριστικό ματς της Εθνικής μετά τον Τελικό του 1987;
«Ίσως είναι υπερβολικό αυτό, που θα πω, αλλά σίγουρα εκείνο το σουτ άλλαξε το ρου της ιστορίας εκείνης της γενιάς. Το ελληνικό μπάσκετ το βοήθησε πάρα πολύ. Έδωσε μία τεράστια ώθηση. Μη ξεχνάμε, ότι η Εθνική είχε να πρωταγωνιστήσει πολλά χρόνια. Εμείς ως γενιά για τέσσερα χρόνια, κάναμε τα απίθανα πιθανά. Αυτή η φάση με τη Γαλλία ήταν όλα. Δεν έχει σημασία το πώς μπήκε το καλάθι, ποιος το έβαλε, ποιος έδωσε την πάσα. Και μιας και το θυμήθηκες. Αυτή ήταν και η δύναμη εκείνη της ομάδας. Είχε παίκτες με πολύ μεγάλο ταλέντο. Το έδειξε η καριέρα, που έκαναν. Και ήταν μία γροθιά. Πολύ δύσκολο να βρεις εγωισμούς. Από την Παίδων μέχρι την Ανδρών. Όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα πάνω σ’ εκείνη την Εθνική. Είχε όμως δυνατούς χαρακτήρες και έναν προπονητή, που τους ένωνε. Δεν βλέπαμε ας πούμε ποιος ήταν ο πρώτος σκόρερ. Πρώτος σκόρερ του τουρνουά ήμουν εγώ. Δεν το θυμάται κανείς. Κι αυτό ήταν η επιτυχία. Ήμασταν Ομάδα».
-Δεν θυμόμαστε τι είχαμε πει παλιότερα. Πάντα ήθελες να γίνεις μπασκετμπολίστας;
«Πάντα… Δεν είχα δοκιμάσει κάποιο άλλο σπορ, ή κάτι άλλο εκτός σπορ. Το είχες γράψει κι εσύ κάποτε… Έπαιζα πιάνο! Και μου άρεσε…»
-Παίζεις ακόμη;
«Όχι, δεν παίζω πια. Επειδή δεν προλάβαινα τότε. Δεν έβγαιναν οι ώρες. Πιάνο και μπάσκετ μαζί. Η δασκάλα μου στο πιάνο, έλεγε «κρίμα, μη χαθεί αυτό το ταλέντο», «μην αφήσει τα μαθήματα». Αλλά δεν το συνέχισα. Ίσως, όντως να χάθηκε ένα ταλέντο στο πιάνο. Δεν θα το μάθουμε ποτέ…»
-Δεν ήσουν ΑΕΚ όταν ήρθες στα μικράτα σου. Έγινες ποτέ; Πρόλαβες; Ή, ο επαγγελματισμός δεν στο επέτρεψε;
«Είχα έρθει σε μικρή ηλικία στην ομάδα. Έφυγα γρήγορα για εξωτερικό. Παρακολουθούσα την πορεία της. Πέρασε δύσκολα χρόνια η ΑΕΚ. Ένιωσα ένα σοκ (με τον υποβιβασμό κλπ). ‘Ήταν κρίμα. Και ήταν κρίμα για τον κόσμο της ΑΕΚ κυρίως. Ο οπαδός της ΑΕΚ ήταν, είναι και θα είναι με την ομάδα. Και δεν αλλάζει. Είναι πραγματικά πιστός. Αγαπάει την ομάδα, που ιστορικά τουλάχιστον στο μπάσκετ, δεν έπαιρνε κάθε χρόνο πρωτάθλημα, αλλά είναι πάντα εκεί! Και πρόσφατα, ξαναείδα την ταινία «1968», και ξανασκέφτηκα πόσα χρόνια έκανε για να πετύχει μεγάλα πράγματα η ΑΕΚ. Ο οπαδός εκεί όμως».
-Και με την ομάδα να πέφτει στα Τάρταρα κάποια στιγμή…
«Να πέφτει και η ομάδα μπάσκετ και η ομάδα ποδοσφαίρου. Ο οπαδός είναι πονεμένος, είναι όμως πιστός. Η επιτυχία δημιουργεί φιλάθλους-οπαδούς. Όμως, στην ΑΕΚ δεν ήταν μέχρι πρότινος συνηθισμένη η επιτυχία. Ο κόσμος της δήλωνε πάντα, όμως, παρών. Αυτό το σέβεσαι. Γι’ αυτό τον κόσμο πρέπει να κάνεις τα πάντα».
-Ο Κόουτς Ντράγκαν Σάκοτα είχε δηλώσει κάποτε, αν ο Γιάννης Φιλίππου δεν έφευγε, η ΑΕΚ θα έκανε δυναστεία στο ελληνικό μπάσκετ…
«Αν έμενε ενωμένη, εκείνη η ΑΕΚ, έτσι θα γινόταν…»
-Με την πολιτική ασχολείσαι; Ψηφίζεις;
«Ψήφισα μία ή δύο φορές. Δεν ψήφιζα πάντα λόγω του ότι έλειπα στο εξωτερικό. Δεν ασχολούμαι όμως με την πολιτική ιδιαίτερα».
-Πολιτικά πού ανήκεις;
«Θα πω μόνο, ότι δεν αλλάζω Κόμματα. Ψηφίζω κάτι συγκεκριμένο, αλλά όχι φανατικά. Δεν νιώθω ότι έχω κάποια ιδιαίτερη ιδεολογική ταύτιση».
-Παρακολουθείς τις εξελίξεις με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
«Παρακολουθώ. Δεν γνωρίζω πολλά. Λογικό είναι να σε φοβίζει όλο αυτό. Πιστεύω… πόλεμος δεν θα γίνει…»
-Ως Έλληνας, αλλά κυρίως ως Μακεδόνας είχες προβληματιστεί με τη μετονομασία των Σκοπίων;
«Η Μακεδονία είναι ελληνική».
-Χρόνια ολόκληρα όλοι μιλάνε για το μυαλό σου ως αθλητής. Θα το αξιοποιήσεις ως προπονητής το… μυαλό σου, ή θα μείνεις στο μπάσκετ από άλλο πόστο;
«Όταν αρχίζεις και σκέφτεσαι το μετά, χάνεις το… τώρα. Προφανώς, μπορείς να κάνεις κάποιες σκέψεις. Όσο παίζω μπάσκετ κοιτάω πώς θα είμαι καλός στην προπόνηση σήμερα. Έτσι είμαι ως Νίκος. Είμαι ακόμη παίκτης. Σκέφτομαι πώς θα βοηθήσω την ομάδα μου. Η δουλειά του προπονητή είναι η πιο δύσκολη δουλειά στο μπάσκετ. Το πιο πιθανό είναι να μην ακολουθήσω αυτό το πράγμα. Σίγουρα, θα μείνω κοντά στο μπάσκετ, με τον έναν ή άλλο τρόπο».
-Αν ήσουν πρόεδρος της ΕΟΚ, ή του ΕΣΑΚΕ, τι θα έκανες για να σταματήσει αυτός ο κατήφορος του ελληνικού μπάσκετ. Το πρώτο πράγμα… Δεν θέλουμε εξαγγελίες.
«Πρέπει ν’ αλλάξουν διάφορα… Τί να σου πω για το πρώτο; Δύο πράγματα είναι τα πιο σημαντικά. Η διαιτησία, που πρέπει να γίνει επαγγελματική, όπως είναι σε διάφορα πρωταθλήματα του εξωτερικού, που δεν ασχολείται κανείς μαζί της. Και η κεντρική τηλεοπτική διαχείριση. Να υπάρχουν κάποια εγγυημένα έσοδα. Πρέπει να γίνει, όμως, κάτι από την αρχή στο μπάσκετ».
-Ανησυχείς για το μέλλον των εθνικών ομάδων; Λείπουν πια τα ταλέντα ή η οργάνωση και δεν βγαίνουν με τη σέσουλα, όπως παλιά, Έλληνες παίκτες;
«Είμαστε σε κρίσιμο σταυροδρόμι… Είμαστε όμως μία χώρα, που αγαπάει πολύ το μπάσκετ. Υπάρχει η πρώτη ύλη. Είμαστε σ’ ένα σημείο, που πρέπει να υπάρξουν αλλαγές. Και όχι στα λόγια. Είναι φανερό, ότι δεν μπορεί να φταίνε μόνο τα παιδιά για τη μη παραγωγή. Κάτι κάνουμε λάθος. Πρέπει να το κοιτάξουμε».
